ΔΕΠ-Υ: τι είναι και ο ρόλος της εργοθεραπείας

Η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητα (ΔΕΠΥ) – διεθνώς ADHD (Attention-Deficit Hyperactivity Disorder) είναι μια διαταραχή με δυσκολίες στην συγκέντρωση και στον έλεγχο των παρορμήσεων. Το παιδί γεννιέται με αυτήν, παρόλο που με την πάροδο την ηλικίας η ένταση των συμπτωμάτων μετριάζεται.

Συμπτωματολογία της ΔΕΠ-Υ

Η συμπτωματολογία της ΔΕΠ-Υ χωρίζεται σε δυο μέρη, α) σε πρωτογενή και β) σε δευτερογενή συμπτώματα.

Όσον αφορά τα πρωτογενή, εντοπίζονται:

1) διάσπαση προσοχής: συχνά το παιδί φαίνεται να μην ακούει τον συνομιλητή του, ξέχνα τις καθημερινές του δραστηριότητες, χάνει αντικείμενα, δεν μπορεί να εστιάσει την προσοχή του σε λεπτομέρειες και έτσι κάνει συνέχεια λάθη.

2) παρορμητικότητα: συχνά το παιδί δυσκολεύεται να περιμένει την σειρά του, διακόπτει συνεχώς τους γύρω του, δυσκολεύεται να περιμένει να ολοκληρωθεί μια ερώτηση.

3) υπερκινητικότητα: συχνά το παιδί σηκώνεται από την θέση του, κουνάει τα πόδια του ή παίζει νευρικά με τα χέρια του, δυσκολεύεται να πάρει μέρος σε δραστηριότητες και να παίξει ήρεμα, μιλάει υπερβολικά.

Όσον αφορά τα δευτερογενή, αυτά αναφέρονται σε δυσκολίες στην συμπεριφορά, σχολική αποτυχία που έχει σχέση με μαθησιακές δυσκολίες, έλλειψη κοινωνικών σχέσεων και χαμηλή αυτοπεποίθηση.

Τύποι της ΔΕΠ-Υ

Διακρίνονται τρεις τύποι βάσει της έντασης των συμπτωμάτων στην γενική εικόνα του παιδιού. Αυτοί είναι:

α) ΔΕΠ-Υ με προεξάρχοντα τον απρόσεκτο τύπο: τα συμπτώματα της διάσπασης προσοχής υπερισχύουν εκείνων της υπερκινητικότητας.

β) ΔΕΠ-Υ με προεξάρχοντα τον υπερκινητικό τύπο: τα συμπτώματα της υπερκινητικότητας υπερισχύουν εκείνων της διάσπασης προσοχής

γ) ΔΕΠ-Υ συνδυασμένος τύπος: τα συμπτώματα της διάσπασης και της υπερκινητικότητας συνυπάρχουν στον ίδιο βαθμό.

Αιτίες της ΔΕΠ-Υ

Δυστυχώς δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τις ακριβείς αιτίες που προκαλούν την ΔΕΠ-Υ. Οι θεωρίες πάνω στις οποίες στηρίζονται κάποια πιθανά αίτια είναι: Α) Βιολογικές, Β) Βιοπεριβαλλοντικές και Γ) Περιβαλλοντικές.

Διάγνωση της ΔΕΠ-Υ

Η διάγνωση του ADHD είναι κλινική. Καθώς υπάρχουν και άλλες καταστάσεις που μπορεί να προκαλούν παρόμοια συμπτώματα ( διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές, διαταραχές της διάθεσης, νοητική υστέρηση) ή να συνοδεύουν τη ΔΕΠ-Υ (σχολική αποτυχία, αντικοινωνική συμπεριφορά), απαραίτητο βήμα είναι η παρατήρηση του παιδιού στο φυσικό του περιβάλλον και η συνεργασία των ειδικών με την οικογένεια και το σχολείο.

Αυτή η συνεργασία είναι σημαντική και για την αντιμετώπιση της ΔΕΠ-Υ.

Εργοθεραπευτική Παρέμβαση

Όσον αφορά τον ρόλο του εργοθεραπευτή στην παρέμβαση ενός  παιδιού με ΔΕΠ-Υ, είναι πολύπλευρος καθώς επηρεάζει την απόδοση του παιδιού σε όλους τους τομείς έργου και προκαλεί σοβαρές και επίμονες δυσκολίες τόσο στο ίδιο το παιδί όσο και στο οικογενειακό και στο ευρύτερο κοινωνικό του περιβάλλον. Ο εργοθεραπευτής λοιπόν με ένα σωστά δομημένο θεραπευτικό πρόγραμμα:

·         Βοηθά το παιδί να παραμένει συγκεντρωμένο σε μια δραστηριότητα για περισσότερη ώρα, να είναι προσεκτικό, να ξεχωρίζει τα ουσιώδη από τα επουσιώδη ερεθίσματα και να μπορεί να τηρεί τις καθημερινές του υποχρεώσεις.

·         Δίνει ευκαιρίες για εκτόνωση μέσω της κίνησης και επιβραβεύει παράλληλα πρότυπα συμπεριφοράς που είναι κατάλληλα με την δραστηριότητα, περιορίζοντας έτσι την ανάγκη του παιδιού για αδιάκοπη κίνηση.

·         Μαθαίνει στο παιδί να μην παρεμβαίνει σε παιχνίδια, να περιμένει την σειρά του και να μην απαντά απερίσκεπτα σε ερωτήσεις. Μέσω του κατευθυνόμενου παιχνιδιού αυτή η παρορμητική του συμπεριφορά ελέγχεται με αυτόν τον τρόπο.

Λαδοκούκη Ιωάννα

Εργοθεραπεύτρια

j-lad@hotmail.com

6947604302